Por un feminismo d’irmás de terra
Irmás de terra,
un ano máis encontrámonos nas cayes pra reivindicarnos xuntas, pr’alzar as voces, unir as nosas maos y defender os nosos deretos y os dos territorios qu’habitamos.
Foi un ano de lluita y movilización del poblo gallego polla defensa del sou xeito de vida, del augua, da terra y del aire. Como dice el lema, «dende a Ulloa ata a Ría, terra, auga e aire son vida!». Toda Galicia ta en pé contra úa agresión sin precedentes, a d’úa macropranta de celulosa da multinacional Altri.
As conseconzas d’este proyecto, se chega a fin, serían devastadoras: entre outras custióis, toda a conca del río Ulla — que desemboca na ría d’Arousa — veríase afectada, perxudicando a mariscadoras y al sector pesqueiro. El calce del río uníu ás muyeres campesinas da terra del medio (A Ulloa, terra do medio) que defenden el sou territorio, a terra que trabayan y cuidan, frente a un modelo d’espolio y ocalitización; y ás muyeres del mar, esmolidas polla calidá del augua que yes dá sustento económico, y sin a que nun s’entende el sou día a día.
Contra este proyecto que rompe y destroza a terra erguéuse úa movilización mediática sin precedentes, que se suma a tantas outras, quizáis menos visibles, que tamén lluitan contra megaproyectos eólicos ou solares, ampriación de regadíos, instalacióis de ganadeiría industrial, proyectos mineiros, turísticos y urbanísticos… Intervencióis que perpetúan úa idea equivocada de progreso y de medría, que xa ta obsoleta pra nosoutras, porque solo acumula beneficio núas poucas maos y agrede ás personas y al territorio.
Irmás de terra,
tamén volvemos a salir xuntas ás cayes pol poblo palestino. Pr’amostrar a nosa indignación polla impunidá del estado xenocida d’Israel, úa impunidá sostida pollos nosos gobernos. Pr’amostrar que nun somos indiferentes a esta inxusticia nin a este sufrimento. Peró tamén pr’amostrar a nosa admiración polla forza y a resistencia da población palestina, enreizada, como os sous olivos y as súas figueiras, nel vínculo cua súa terra, que nos emociona y inspira.
Irmás de terra,
vivimos nun territorio ferido. A dana deixóu dolor y trestornos, y un golpe de realidá despós da catástrofe: necesitamos tresformar este sistema que nun deixa de poñernos en peligro. El cambeo climático nun é sólo un fenómeno abstracto ou graos centígraos, é morte, desplazamento forzao y destrucción material tamén entre nosoutras.
A imaxe da ponte da solidaridá, col sou discurrir de xente a pé dende a ciudá a todas as localidades afectadas, tríanos a úa multitú que cos sous corpos carga escobas y palas, comida y garrafas d’augua, botas y enseres pra outras personas ás que nun conocen. Se nos sostemos asina é porque nos reconocemos vulnerables y antepoñemos a vida al capital: úa vida que fai tambaliar as únicas hestorias d’ésito que nos enseñaron como referentes. Úa vida na qu’a vecindá bótase á caye y encende a lleña y cocía pra os demáis. Peró este ano, úas contas personas víronse afectadas por fenómenos climáticos sin recibir a atención dos medios, como é el caso das compañeiras xornaleiras que malviven nos asentamentos chabolistas d’Huelva ou Almería. A solidaridá da sociedá y el amparo das administracióis nun yes chegaron.
Por outro llao, conmóvenos el llema «El poblo salva al poblo», peró nun podemos esqueicer que todas aquellas personas ás que votamos forman parte d’él, y que lo público tamén salva al poblo. Hai infinidá de semente esperando pra renacer nestas terras. Y ese renacer permítenos imaxinar outros xeitos posibles de vivir: nas qu’a búa vida, a alimentación sana, as condicióis llaborales dignas y a mesma salú nun teñan nada que ver col código postal del noso llugar de residencia. Xeitos de vivir nos que nun esqueizamos a naide.
Por eso, queremos hoi dicir ben alto úa espresión da horta valenciana que nos emociona:
A tornallom.
Chámase asina a ún dos xeitos de trabayo d’emparzao nel que se fai el intercambeo de llabores sin cuartos. Un xeito d’habitar úa terra en vecindá, que cuida os llazos con todas aquellas personas cuas que convivimos y que, por muito qu’outros s’empeñen en obviar y escluir, é ún de tantos xestos que conforman a narrativa que hoi fai que sigamos eiquí. Oxalá sía tamén el xeito que nos permita inventar maneiras de vivir que non sólo mitiguen os impactos del cambeo climático, senón que podan contribuir a frenallo.
Porque,
Irmás de terra,
son ellas, as muyeres que cuidan, as que sostéin el texido das súas familias y comunidades, as qu’afrontanos desafíos climáticos con úa carga emocional y psicolóxica qu’a miudo permanece invisible.
As muyeres rurales atópanse na primeira llínea da lluita por un futuro habitable. Enfrentámosnos a úa crecente ecoansiedá, a un esmolemento persistente y llexítimo pollos efectos del cambeo climático. Este medo, intensificao polla nosa prosimidá cua terra y os recursos naturales, golpíanos con máis forza ás cuidadoras rurales, guardianas del entorno, sufrimos primeiro y máis fondeiramente os cambeos nos ciclos naturales, as sequías, as inundacióis y a degradación del tarrén.
Convivimos con ansiedades, inquietudes, tristuras, inseguridades, présas, culpas y sobrecargas, obligadas a miudo a aceptar trabayos precarios que destrozan el noso entorno. El sistema empúxanos a úa búsqueda individualizada de supervivencia, énchenos de pastillas y medicaliza as nosas vidas. Sobremedicación, automedicación, medicacióis sin seguimento nin finalización, nun bastan pra deter el enorme desafío que supón a defensa del noso territorio, a salú dos nosos corpos y a das nosas comunidades amenazadas.
Irmás de terra,
Qu’a nosa terra froreza a pesar das adversidades.
Manterémosnos firmes na esperanza y a acción, porque sabemos que nas nosas maos ta a posibilidá d’un futuro habitable y sostible. Peró atopámonos nun momento crítico, nel qu’a esplotación desmedida dos recursos naturales, a privatización de benes colectivos y el avance de modelos económicos estractivistas amenazan a vida nel planeta y el texido social das nosas comunidades. Ante esta crisis, erguemos a nosa voz pra reivindicar y protexer os benes comunales, esenciales prá vida nos nosos poblos, pra cuidar os montes, os pastizales, os acuíferos, os ríos, as dehesas, pra protexer todo xeito de vida y a nosa propia. Y fello dende terras comunales, que son de todas y de naide; terras abertas, sin cerres, horizontales, terras qu’acoyen y nutren. Terras pra ser habitadas.
Nun mundo dominao polla lóxica da medría económica illimitada, atopámonos ante úa crisis ecosocial sin precedentes. Frente al modelo dominante basao nun capitalismo estractivista, necesitamos úa tresformación radical das lóxicas dos países del norte global. El decrecemento nun significa retroceso nin emprobecemento, senón un cambeo nas prioridades: producir menos y miyor; consumir menos, peró con mayor sentido; vivir de xeito máis comunitario y en equilibrio col corpo, os outros corpos, el ecosistema, el territorio.
Queremos recuperar el tempo como tempo de vida, como xeito d’habitar. Nun queremos vivir sempre nun tempo productivo, burocratizao, un tempo prá esplotación y el consumo. Queremos potenciar el deseo y a alegría tamén como política efervescente y crítica, dendelo común vivo, en contacto cuas distintas realidades. Reivindicamos el convivialismo, a alegría, lo festivo, a partir d’espacios y tempos pra festexar a vida, pra encontrarnos, pra disfrutar.
Y nun tamos solas, porque llevamos con nosoutras a forza de todas aquellas que nos precederon, de todas aquellas que nos seguirán.
Por un feminismo de todas,
por un feminismo d’irmás de terra.
El cartel é obra deVanesa Freixa. Pódese descargar eiquí.
(*) Seguimos usando as categorías de muyer (y irmá) por considerallas inda útiles pra incidir políticamente na nosa realidá actual, peró somos conscentes de que somos diversas en conto a vivencias, trayectorias, capacidades, corpos y identidades. El asterisco pretende aglutinar toda esa diversidá.
Este manifesto foi traducido al gallego-asturiano por Carmen Siñeriz y Natalia Riego (Nía, Nosoutras Ideamos Arte) y foi locutado por Carmen Siñeriz. Podes escuitallo eiquí.
** Este manifesto foi posible gracias al trabayo colectivo de Blanca Casares, Lareira Social, Leire Milikua, Lucía López Marco, María Montesino, María Sánchez, Patricia Dopazo, Ada e Irea de REAMA Friol, Ana Pinto Lepe de Xornaleras de Huelva en Lluita y Elisa Oteros. Irmás de Terra é un manifesto pral 8M que foi impulsao dende 2018, por María Sánchez y Lucía López Marco.
Podes apoyar el manifesto y el trabayo d’Irmás de terra, eiquí.
hermanasdetierra@gmail.com